ریشه‎یابی دگرگونی های فکری و رفتاری تصوف مکتبی تا قرن نهم هجری قمری

Authors

محمدرضا راشدمحصّل

عضو پیوستة قطب علمی فردوسی شناسی، دانشگاه مشهد (استادیار بازنشسته) فاطمه حسین‎زاده هرویان

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور مشهد

abstract

بیشتر جنبش های احساسی و مکتب های فکری ایرانی که پس از شکست ساسانیان شکل گرفته از اندیشه‎ها و زمینه های اجتماعی خالی نبوده است؛ از جمله آن ها گرایش های گروهی صوفیان است که، ازطریق دعوت به زهد و استغنا، هدف شخصیت بخشی و بیدارگری داشته‎اند. البته این هدف ها از دید مراکز حکومتی پنهان نمانده و دریافته‎اند که توجه بزرگان این مکتب ها به پاکی نفس و تربیت رفتاری مردم، نتیجه‎اش اثبات و ثبات شخصیت انسانی و درنهایت، کسب استقلال است؛ از این‎رو کوشیده‎اند، ضمن رعایت جانب این بزرگان و نگهبانی از عظمت مقام و القای تقدس زاهدانه آنان، درپی جذب پیروان آن ها و منحرف کردن فعالیت های رفتاری آنان باشند. این توجه هم حوزه‎های جغرافیایی و عاطفی این مکتب ها را گسترش داده و هم ضرب آهنگ سقوط آن ها را نواخته و سرعت داده است. در مقاله حاضر، برپایه شواهد و مدارک بازمانده، دگرگونی های فکری و رفتاری تصوف مکتبی ریشه‎یابی شده و نسبت میان کمیت خانقاه ها و گستردگی مراکز عمومی تصوف و فراهم شدن موجبات انحطاط و دگردیسی این اندیشه بیان شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ریشه‎یابی دگرگونی های فکری و رفتاری تصوف مکتبی تا قرن نهم هجری قمری

بیشتر جنبش های احساسی و مکتب های فکری ایرانی که پس از شکست ساسانیان شکل گرفته از اندیشه‎ها و زمینه های اجتماعی خالی نبوده است؛ از جملة آن ها گرایش های گروهی صوفیان است که، ازطریق دعوت به زهد و استغنا، هدف شخصیت بخشی و بیدارگری داشته‎اند. البته این هدف ها از دید مراکز حکومتی پنهان نمانده و دریافته‎اند که توجه بزرگان این مکتب ها به پاکی نفس و تربیت رفتاری مردم، نتیجه‎اش اثبات و ثبات شخصیت انسانی ...

full text

ریشه‎یابی دگرگونی‌های فکری و رفتاری تصوف مکتبی تا قرن نهم هجری قمری

بیشتر جنبش‌های احساسی و مکتب‌های فکری ایرانی که پس از شکست ساسانیان شکل گرفته از اندیشه‎ها و زمینه‌های اجتماعی خالی نبوده است؛ از جملة آن‌ها گرایش‌های گروهی صوفیان است که، ازطریق دعوت به زهد و استغنا، هدف شخصیت‌بخشی و بیدارگری داشته‎اند. البته این هدف‌ها از دید مراکز حکومتی پنهان نمانده و دریافته‎اند که توجه بزرگان این مکتب‌ها به پاکی نفس و تربیت رفتاری مردم، نتیجه‎اش اثبات و ثبات شخصیت انسانی ...

full text

تصوف تشیع گرای قرن نهم

One of the basic religious characteristics of the ninth century is the propagation of shiism and the public inclination of people towards it. The Teymoori policy of religious freedom which was the continuation of Mongol's policy provided a setting for a clash of opinions. In this developed exceedingly, and the preliminary steps for the formation of peace made available after Teymoori's victo...

full text

آموزه بدا از عصر حضور تا قرن نهم هجری

برآیند آیات و روایات متعدد در موضوع بدا، امکان تغییر در اراده خداوند قبل از تحقق بیرونی اشیاء و وجود اراده های بی نهایت و آزاد در مورد یک شیء است.اندیشه متکلمان عصر حضور برگرفته از آیات و روایات بوده و دیدگاه آنان در باب بدا همان دیدگاه آیات و روایات است. به دلیل مبتنی بودن این اندیشه بر برخی از مبانی در باب علم و اراده و از میان رفتن این مبانی در عصر غیبت، دیدگاه متکلمان پس از عصر حضور در باب ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کهن نامه ادب پارسی

جلد ۲، شماره ۲، صفحات ۵۵-۶۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023